Projekat LIDAR snimanja teritorija Bosne i Hercegovine – IPA II – 2019
Projekat LIDAR snimanja teritorija Bosne i Hercegovine – IPA II – 2019
Instrument pretpristupne pomoći (IPA) je glavni finansijski instrument Evropske unije za pružanje pomoći državama korisnicama u postepenom usklađivanju sa standardima i politikama EU uključujući pravnu stečevinu, a sve s ciljem članstva u Evropskoj uniji. IPA predstavlja sveobuhvatnu podršku procesu evropskih integracija kroz finansijsku, tehničku i ekspertnu podršku reformama.
Kako bi podržala države potencijalne kandidatkinje Evropska unija je 2006. godine sve dotadašnje oblike podrške zemljama kandidatkinjama i potencijalnim kandidatkinjama za članstvo (CARDS, SAPARD, ISPA, PHARE, instrument za Tursku) objedinila u jedan - Instrument pretpristupne pomoći (eng. Instrument for Pre-Accession Assistance – IPA).
Sredstva IPA-e namijenjena su prvenstveno institucijama u cilju preuzimanja obaveza a dostupna su i drugim korisnicima (nevladinim organizacijama, poslovnoj zajednici, pograničnim regijama, jedinicama lokalne samouprave, poljoprivrednim gospodarstvima i drugim fizičkim i pravnim osobama).
U cilju uspostavljanja Instrumenta pretpristupne pomoći (IPA II), kao i definisanja ciljeva, specifičnih pravila, općih odredaba i procedura za realizaciju ovog programa, Evropski parlament i Evropska komisija su usvojili set pravnih akata koji su neophodni za provođenje programa. Evropski parlament i Evropsko vijeće su 11. marta 2014. usvojili Uredbu br. 231/2014, kojom je uspostavljen Instrument pretpristupne pomoći za period 2014.- 2020. (IPA II). Regulativom je određeno da je opći cilj IPA-e II podrška državama korisnicama u procesu usvajanja i realizacije političkih, zakonskih, administrativnih, socijalnih i ekonomskih reformi koje su usklađene s pravilima i vrijednostima EU.
Uredbom Evropskog parlamenta i Vijeća br. 236/2014 od 11. marta 2014. definisana su pravila i procedure za realizaciju Instrumenta pretpristupne pomoći za period 2014.- 2020. Evropska komisija je 2. maja 2014. usvojila Implementacionu regulativu (IR) br. 447/2014, kojom su određena specifična pravila za realizaciju Regulative br. 231/2014 Evropskog parlamenta. Okvirni sporazum IPA II između Bosne i Hercegovine i Evropske komisije stupio je na snagu 24. augusta 2015. godine.
Projekat LiDAR snimanja teritorija BiH je u periodu 2023 - 2024 planiran za finansiranje iz IPA II -2019 sredstava Evropske Unije. Cilj projekta je poboljšati kvalitetu i broj usluga koje institucije zemljišne administracije pružaju vladama, javnom i privatnom sektoru provođenjem snimanja teritorija BiH koristeći LiDAR tehnologiju i naknadnim uspostavljanjem e-usluga radi dijeljenja i širenja ovih vrlo preciznih podataka svim zainteresovanim dionicima.
LiDAR tehnologija istraživanja je dokazala da je jedna od najboljih metoda za prikupljanje tačnih informacija u tri dimenzije sa površine zemlje koja pruža maksimalnu gustoću topografskih i digitalnih slikovnih podataka za različite aplikacije, uključujući upravljanje katastrofama i prirodnim resursima, inženjering, infrastrukturu, zaštitu životne sredine. Dostupnost ovih visoko preciznih prostornih podataka i usluga olakšat će obradu podataka, analizu i donošenje odluka korisnicima na svim nivoima vlasti u Bosni i Hercegovini, ali i privatnom i naučnom sektoru.
Projektom će biti izvršeno vazdušno LiDAR snimanje teritorije Bosne i Hercegovine, obrađeni prikupljeni podaci te dostavljeni produkti podataka digitalnog (grid) modela površine i digitalnog (grid) modela terena.
Cilj ovog projekta je izrada digitalnog modela terena (DTM) i digitalnog modela površine (DSM) na osnovu LiDAR oblaka tačaka dobivenih vazdušnim snimanjem. Detalji i kvaliteta finalnih proizvoda moraju omogućiti korištenje DTM i DSM i služiti kao osnov za različito planiranje, projektovanje, operativno izvođenje katastarsko-geodetskih radova i svrhe praćenja:
• opšte mapiranje,
• katastarski premjer,
• urbano planiranje,
• praćenje neodobrenog razvoja urbanih područja,
• planiranje saobraćaja,
• monitoring šuma,
• praćenje poljoprivrede,
• praćenje stanja životne sredine.
Tokom ovog projekta će teritorij Bosne i Hercegovine biti pokriven LiDAR premjerom i rezultirajućim oblacima tačaka, DTM i DSM u rezoluciji 5 i 10 tačaka po četvornom metru za urbane i ruralne sredine.
U smislu projekta, Delegacija EK u Bosni i Hercegovini će djelovati kao UGOVORNI ORGAN, Federacija Bosne i Hercegovine (FGU), Republika Srpska i Distrikt Brčko kao KORISNICI, a tenderskom procedurom će biti odabran pružaoc usluga.
Ukupna vrijednost projekta je 2.500.000 Eura i uključiti će i podršku u nabavci opreme za Korisnike.
Provedba ovih aktivnosti pridonijela bi stvaranju uslova neophodnih za uspostavu i provedbu INSPIRE direktive, što predstavlja dodatni uslov da zajednički prostorni podaci budu dostupni institucijama na svim nivoima vlasti. Kroz provedbu ove aktivnosti planirana je i isporuka neophodne IKT opreme za pohranu i dijeljenje prikupljenih podataka.